موقعیت جغرافیایی استان خراسان شمالی
استان خراسان شمالی یکی از استان های شمال شرق کشور عزیزمان ایران است. مرکز این استان، بجنورد می باشد. این استان از سمت شمال با کشور ترکمنستان و از سمت غرب با استان گلستان، همسایه است و از شرق و جنوب با استان خراسان رضوی و از جنوب غرب با استان سمنان همسایه است. خراسان شمالی با ترکمنستان 281 کیلومتر مرز مشترک دارد. خراسان شمالی مشتمل بر 8 شهرستان بجنورد، شیروان، اسفراین، مانه و سملقان، جاجرم، فاروج، گرمه و راز و جرگلان است.
آب و هوا
آب و هوای خراسان شمالی، معتدل و مرطوب کوهستانی است این منطقه دشت سبز و همواری است که در کوهپایه های رشته کوههای آلاداغ و کپه داغ واقع شده و همین مساله باعث شده اقلیم این منطقه به دو بخش کوهستانی و پست و هموار تقسیم شود. بارندگی های پیاپی رود اترک را در تمام طول سال پرآب نگه می دارد که موجب سرسبزی دشتهای حاصلخیز این منطقه شده و شرایط را برای کشاورزی و دامپروری مساعده کرده است. این رود با انشعابات فراوانش نه تنها موجب حاصلخیزی دشتهای این خطه شده بلکه آب آن در پشت چهار سد ذخیره می شود و علاوه بر تامین آب منطقه، نیروگاه برق را نیز تغذیه می کند. متوسط میزان بارندگی در این استان بین 200 تا 500 میلی مترمکعب در سال است.
نام های قدیمی
نام های پیشین بجنورد بیژن گرد، بوزنجرد و بیژن یورد می باشد.
نام های پیشین شیروان نیز شیران، انوشیروان و شیریان است.
نام های پیشین اسفراین مهرگان اسپراین، سپهر آیین و میان آباد است.
نام های پیشین فاروج هم فارج و فرج آباد می باشد.
مردم خراسان شمالی
مجموعه از قومیتهای مختلف در خراسان شمالی گرد هم آمده اند تات ها که اصالتا فارس هستند. کرمانج ها که کردند به همراه ترک ها و ترکمن ها، بلوچ ها، لرها و بربرها که در این خطه با فرهنگ مخصوص به خود و با 488 زبان و گویش مختلف در کمال صلح و آرامش در کنار یکدیگر رنگین کمانی از فرهنگ را پدید آورده اند که نشانه از اصالت این اقوام ایرانی دارد.
تاریخچه استان خراسان شمالی
ظروف سفالین یافت شده مربوط به 7000 سال پیش در خراسان شمالی معرف قدمت این استان است که به عصر نوسنگی بر می گردد. قوم پارت برای نخستین بار در این منطقه سکنی گزیدند و در دوران ماد و هخامنشی جز قلمرو پارت محسوب می گشته است. در دوران ساسانیان و اشکانیان این ناحیه به دلیل قرار گرفتن بر سر راه جاده ابریشم از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.
غذا و دسر های خراسان شمالی:
1- قابلی پلو: گوشت گوسفند یا گوساله را با کمی پیاز و نمک و فلفل تفت می دهند و بعد از این که خوب سرخ شد کمی آب به آن اضافه کرده تا پخته شود. در تابه دیگری مقداری شکر ریخته و روی حرارت قرار می دهند تا ذوب شود و به رنگ قهوه ای در آید. مقدار کمی آبجوش به آن افزوده وقتی رقیق شد از روی حرارت بر می دارند. در ظرف دیگری هویج خلال شده را با شکر تفت می دهند. به آن کشمش و خلال بادام و پسته را هم اضافه می کنند. باید خیلی سریع از روی آتش برداشته شود چون کشمش شیرین است و خیلی زود می سوزد. گوشت و هویج را با شکرها مخلوط کرده و لابه لای برنج آبکش شده قرار داده و دمپخت می کنند. در صورتی که تمایل داشته باشند هل و زیره هم به آن می افزایند. بعد از 45 دقیقه قابلی پلو آماده سرو کردن است.
2- قروتو: همان کله جوش است که با کشک و گردو و نعناع و پیاز درست می شود. پیاز نگینی را در کمی کره سرخ کرده گردوهای خرد شده را به آن می افزایند کمی تفت داده نعناع را به آن افزوده و کشک را با آب به همه مواد می افزایند به محض جوش آمدن قروتو حاضر است. نان را در آن تیلیت می کنند و نوش جان می نمایند.
3- ماش له شله: برای تهیه این غذا گوشت گوساله بدون استخوان را خرد می کنند و با کمی آب و پیاز می پزند و صبر می کنند تا آب آن تمام شود و با روغن دنبه خود گوشت سرخ شود. سپس ماش و پیاز داغ را با کمی نمک و فلفل و زردچوبه می پزند و به آن برنج اضافه می کنند تا بپزد و له شود در آخر هم گوشت پخته شده را به آن اضافه می کنند و دایم هم می زنند تا ته نگیرد این غذا بدون آب است و مانند شله زرد سفت می باشد.
4- آش یارمه: برای تهیه آش یارمه به یک سبزی کوهی محلی که در بجنورد می روید نیاز است. اگر دسترسی به این سبزی نباشد از اسفناج هم می توان برای تهیه آن استفاده کرد. نام این سبزی کوهی چریش است. بایستی چریش یا اسفناج را ریز خرد کرد. نخود و لوبیا را هم از قبل می پزند. در ظرفی بلغور گندم را به همراه چریش با نمک و فلفل می پزند بعد حبوبات پخته را همراه با دوغ به آن می افزایند.
5- کاچی بجنوردی یا زیره تو: برای تهیه زیره تو باید ابتدا زیره سیاه، زیره سبز و تخم شنبلیله را با هم سایید تا پودر شود. این ادویه مختص کاچی بجنوردی است. سپس آرد برنج را با کره یا روغن محلی سرخ کرده و ادویه را به آن اضافه می کنند. قدری آب و شکر، نبات، عسل یا شیره انگور بر حسب سلیقه به آن افزود می شود تا به غلظت فرنی برسد.
6- آش دنی: آش دنی ترکیبی از حبوبات (نخود و لوبیا و عدس) است که بعد از پخت با پیاز داغ، نمک و فلفل و آبلیمو ترکیب و با نان سرو می شود.
7- نان قطاب: برنج را در قابلمه ای می پزند تا له شود. سیب زمینی را هم جداگانه پخته پوست
می کنند و با برنج ها له می کنند. عدس را هم پخته به آن اضافه می کنند. سبزی محلی چریش را ساطوری کرده و همه مواد را در یک ظرف مخلوط می کنند. در تابه ای جداگانه پیاز را با مقداری نمک و فلفل و زردچوبه تفت می دهیم و سپس مواد را به آن می افزاییم. با آب و مایه خمیر و آرد، خمیر درست کرده و دو ساعت به آن استراحت می دهیم. سپس گلوله های کوچکی از خمیر آماده می کنیم، با وردنه باز کرده و مواد را روی خمیر می گذاریم. سپس آن را می پیچند و داخل فر که از قبل بر روی 170 درجه سانتیگراد تنظیم شده و به مدت 20 دقیقه گرم شده می گذارند.
شیرینی های خراسان شمالی:
1- نان قتلمه :با آرد شیرینی پزی، کره، زردچوبه و مقداری آب و بیکینگ پودر خمیر درست می کنند، با وردنه پهن کرده، قالب های گرد با یک لیوان از آن جدا کرده و روی آن شکر و دارچین می پاشند و توی فر قرار می دهند.
2- آب نبات بجنوردی: آب نبات بجنوردی که به آن شکر پنیر هم می گویند، نوعی نقل محسوب می شود.
سوغاتی های خراسان شمالی:
1- فرش دو رو: در این مدل فرش دو نقشه متفاوت در پشت و روی فرش بافته می شود در واقع شما می توانید برای تنوع هر بار از یک روی فرش استفاده کنید. معمولا این فرشهای زیبا از نخ ابریشم تهیه می شوند.
2- گلیم کردی آشخانه که از پشم حیوانات تهیه می شود و دار آن روی زمین قرار می گیرد.
3- لباس های ترکمنی که از ابریشم، پوست، كتان و پنبه تهیه می شوند و سوغات رازو جرگلان هستند.
4- فرشهای نمدی و زیر اندازها و پادری های نمدی راز و جرگلان از دیگر سوغات خراسات شمالی می باشند.
5- رومیزی، روتختی، روسری، شال، دستمال، مصارف لباس و از این دسته بافته ها با نخ ابریشم سوغات راز و جرگلان است.
6- قره قورت بجنوردی که از جوشاندن آب ماست به دست می آید.
7- آبنبات بجنوردی.
دیدنی‌های استان:
1- بجنورد: پارک بابا امان، بندخاکی عبدل آباد، دریاچه سد شیرین، آتشکده اسپاخو، عمارت مفخم، گردشگاه بش قارداش و امامزاده سلطان سید عباس.
2- اسفراین: آبشار دره زاری، آبشار ایزی، آبشار دره خاج، روستای چهل حصار، غار گسک و غار نوشیروان.
3- راز و جرگلان: روستای تات نشین راستقان، تفرجگاه امامدره و چشمه فرح دین.
4- فاروج: روستای خسرویه، حمام استاد و آبشار اسفجیر.
مراسم سنتی خراسان شمالی:
1- رقص کرمانجی: نوعی رقص کردی است که معمولا در آن رقصنده ها به صورت حلقه دست در دست هم می رقصند. کسی که مهارت بیشتری در رقصیدن دارد مسئول هدایت گروه است و سرچوپی کش نام دارد. این رقص هم مانند سایر رقص های کردی با دستمالی در دست راست انجام می گیرد. نفر آخر گروه گاوانی نام دارد. مرد و زن در این رقص به صورت یک در میان دست در دست هم می ایستند و با دستهایی قفل در دست هم به نشانه خواهر و برادری می رقصند. اما در خراسان این رقص به دلیل سایه افکندن تفکرات مذهبی اندکی متفاوت اجرا می شود و رقصنده ها دستانشان را در هم گره نمی کنند و به صورت دو نیم دایره به داخل جمع و باز می شوند که به آن حرکات گل و غنچه می گویند.
2- عروسی کرمانج ها: عروسی کرمانج ها با سایر عروسی ها متفاوت است شاخصه اصلی این عروسی رقص با چوب می باشد. نوعی کشتی به نام کشتی آلیش هم که مربوط به کردهای این منطقه است که در این عروسی اجرا می شود و در نهایت داماد به مدعوین سیب پرت می کند. کشتی آلیش نوعی کشتی است که در سه دقیقه باید انجام شود.
3- مسابقات نوروزی ترکمن ها: در عید سعید فطر، سیزدهم و چهاردهم فروردین ترکمن های خراسان شمالی مسابقات اسبدوانی یا کشتی با چوخه و خروس جنگی برگزار می کنند. کشتی با چوخه در عروسی ها و عید نوروز نیز اجرا می شود. در این نوع کشتی که روی چمن یا خاک نرم برگزار می شود، هر کدام از کشتی گیران که بتوانند پشت حریف را سه بار به خاک برسانند برنده اند و محدودیت زمانی در آن معنا ندارد. و جایزه آن معمولا قند یا احشام، قالی، سکه، پول و از این قبیل می باشد.
ترین ها
دیدنی ها
دانستنیهای سفر
غذاهای ملل
فرهنگ و هنر
ایران گردی
ایده های سفر
سفرنامه ها
اخبار
ویدیو
ایرانگردی
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
