قزوین یکی از قدیمی ترین شهر های ایران است و قدمت آن به دوره ساسانی می رسد که در زمان شاپور رونق پیدا کرد. این شهر به مدت 57 سال پایتخت ایران بوده و همین باعث شده است تا آثار تاریخی زیادی در آن وجود داشته باشد.
یکی از همین آثار تاریخی زیبا و دل نواز کاروانسرای سعد السلطنه است. این کاروانسرا با 2.6 هکتار مساحت، بزرگترین کاروانسرای سرپوشیده داخل شهری ایران و بزرگترین بازارچه سرپوشیده جهان است. در کاروانسرای سعد السلطنه چندین حمام، تیمچه، راسته، چهارسوق، مسجد و چایخانه وجود دارد.
هدف از ساخت این کاروانسرا، احداث پلی ارتباطی در بازرگانی ایران با روسیه و ترکیه بود و در واقع رابطی بین آسیا و اروپا محسوب می شد. بعد از جنگ جهانی اول فعالیت اقتصادی آن افت بسیاری کرد.
وجه تسمیه
این کاروانسرا در زمان ناصر الدین شاه، به همت حاکم قزوین به نام سعد السلطنه در مدت 2 سال ساخته شد، به همین دلیل آن را سرای سعدالسلطنه می نامند.
با توجه به اینکه کاروانسرای سعدالسلطنه در میدان سعادت ساخته شده است آن را با نام های سرای سعادت و یا بازارچه سعدالسلطنه نیز می نامند. جالب است بدانید میدان سعادت در آن دوران محل بازی چوگان بوده است.
معماری کاروانسرای سعد السلطنه
ورودی اصلی کاروانسرای سعد السلطنه، خیابان را به حیاط اصلی مرتبط می کند. در ورودی بازارچه نورگیر وجود ندارد و فقط 4 طاق نما آجری در اطراف، زینت بخش سردر کاروانسرا هستند.
کاروان سرای بازرگانی سعد السلطنه، یک مجموعه تاریخی اعجاب انگیز است، چون جز معدود کاروانسرای های ایرانی است که چندین حمام و تیمچه و سرا در خود جای داده است. این کاروانسرا به صورت سراهای تو در تو و حیاط های وسیع تشکیل شده است. حدود 400 حجره در تمام کاروانسرا ساخته شده اند. حجره های حیاط ایوانچه های کاربندی شده دارند و نشان از هنر معماری ایرانی و مکتب معماری قزوین است.
حیاط های کاروانسرا به گونه ای طراحی شده اند که راسته های شمالی جنوبی و شرقی غربی از آن می گذرند و در چهار سوق ها به هم می رسند.
یکی از مهم ترین بخش های کاروانسرای سعد السلطنه، چهارسوق اصلی بازارچه است و دربالای آن یک گنبد قرار دارد، در 4 طرف گنبد نیز 4 نیم گنبد با نورگیر طراحی شده اند. تمام این طراحی هوشمندانه باعث شده است تا فضا بسیاربزرگتر به نظر برسد.
در کل کاروانسرا 6 سرا با نام های سعدیه، سعد السلطنه، نگار السلطنه، بهشتی، وزیر و قهرمانی وجود دارد. این سراهای آجری، بزرگترین بازار سرپوشیده قاجار است و یکی از عالی ترین نمونه های سراهای بازرگانی هستند.
در این مجموعه تاریخی کم نظیر 7 حیاط نیز وجود دارد:
حیاط سعد السلطنه 3073 متر مربع مساحت دارد و در 4 طرف آن حجره ها قرار گرفته اند. این حیاط 3 نوع فضای باز، نیمه بسته و بسته دارد.
حیاط نگار السلطنه، به راسته وزیر راه داشته و 2 حجره و 2 انبار بزرگ را در خود جای داده است.
حیاط سعدیه به حیاط سعد السلطنه راه دارد و 10 حجره و 1 گرمابه در آن قرار دارند.
بنای کاروانسرای سعد السلطنه با آجر و کاشی و در واقع با کمترین مصالح موجود، یکی از بهترین یادگاری های تاریخی را بر جای گذاشته است و در کمال فروتنی و سادگی، بسیار جلوه می کند. رنگ های کاشی و آجر های به کار رفته در ساخت بنا نور های رنگی مختلفی را در قسمت های متفاوت آن به وجود می آورد که حیرت همگان را بر می انگیزد.
امروزه در حجره های این کاروانسرا کافه، رستوران، فروشگاه صنایع دستی قزوین، و آموزشگاه های هنری تاسیس شده اند. شما می توانید در طی بازدید از این برگ تاریخ، از میل کردن یک وعده غذای محلی قزوین در یکی از این رستوران ها لذت ببرید.
اجناس و خدمات موجود در کاروانسرا
از صنایع دستی قزوین می توان به فرش بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی و منبت کاری اشاره کرد. غذای محلی قزوین قیمه نثار است که توصیه می کنیم حتما آن را امتحان کنید.
دیدنی های مجاور کاروانسرای سعد السلطنه
در قسمتی از کاروانسرا بزرگترین مسجد تاریخی قزوین قرار دارد، مسجدالنبی که 14 هزار متر مساحت دارد مربوط به دوران سلطنت فتحعلی شاه قاجار است. در کنار بازدید از کاروانسرا می توانید سری به این مسجد تاریخی نیز بزنید. موزه شاه نامه نیز دیگر مکان گردشگری قرار گرفته در کاروانسرای سعد السلطنه است و دیدن آن خالی از لطف نیست.
کاروانسرای سعد السلطنه ابتدا در 11 مرداد ماه سال 1316 با شماره 2089 به عنوان زیر مجموعه بازار قدیمی قزوین ثبت شد و سپس در سال 1377 به صورت مجزا به ثبت ملی رسید.
ترین ها
دیدنی ها
دانستنیهای سفر
غذاهای ملل
فرهنگ و هنر
ایران گردی
ایده های سفر
سفرنامه ها
اخبار
ویدیو
ایرانگردی
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
آب و هوا
